《دیدبان مسجدسلیمان》 از زمان واریز نخستین یارانه نقدی حدود ۱۱ سال می‌گذرد. واریز نخستین قسط یارانه نقدی به حساب مردم از آذرماه ۸۹ آغاز شد و از اواخر سال ۹۳ حذف یارانه بگیران پردرآمد براساس خوداظهاری کلید خورد و بر این اساس تعدادی از مسئولان و افراد خاص و به نوعی ثروتمند انصراف خود از دریافت یارانه نقدی را اعلام کردند.
شناسایی و حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی در ۵ سال اخیر یکی از چالش‌های اجرای هدفمندی بوده است که باوجود پیشنهاد دولت و تصویب مجلس، تا سال گذشته اجرایی نشده بود تا اینکه ستاد هدفمندی از شهریور ماه ۹۸ حذف یارانه پردرآمدها براساس تراکنش‌های مالی انجام داد و این برنامه تا سه دهک ادامه دارد.
از آغاز اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در آذر ماه سال ۱۳۸۹ تاکنون ۱۱۶ مرحله یارانه نقدی به متقاضیان دریافت ، با همان مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر نفر پرداخت شده و این در حالی است که در شهریور ماه ۹۸ یارانه نقدی ۲۰۰ هزار خانوار پردرآمد حذف شد.
حذف ۳ دهک بالای درآمدی از دریافت یارانه نقدی
بر اساس مصوبه هیئت دولت (خرداد ماه ۹۹)، فرایند حذف سه دهک بالای درآمدی از دریافت یارانه نقدی آغاز شد.
هیئت وزیران، با هدف تحقق عدالت، کاهش فقر مطلق و توسعه بهداشت و سلامت مردم و معطوف‌نمودن پرداخت یارانه به خانوار‌های نیازمند، آیین‌نامه اجرایی بند (الف) تبصره (۱۴) قانون بودجه، موضوع منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها را تصویب کرد.
مطابق این آیین‌نامه، وزارت‌خانه‌های نفت و نیرو مکلفند از طریق شرکت‌های تابعه ذی‌ربط تمامی دریافتی‌های (منابع) مربوطه را از طریق حساب‌های مفتوحه خزانه‌داری کل کشور نزد بانک مرکزی به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها واریز نمایند. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها نیز مکلف است به‌ازای هر ردیف از دریافتی‌های فوق، نسبت به افتتاح حساب نزد بانک مرکزی با هماهنگی خزانه‌داری اقدام نماید.
خزانه‌داری کل کشور نیز موظف است سهم عوارض شهرداری‌ها و دهیاری‌ها را به حساب سازمان امور مالیاتی نزد خزانه‌داری واریز تا سازمان امور مالیاتی عوارض مذکور را به حساب وزارت کشور برای پرداخت به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها واریز نماید.
همچنین، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است با استفاده از کلیه بانک‌های اطلاعاتی نسبت به شناسایی سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه‌بگیران، با ارائه دلیل و مدرک به افراد، اقدام کند. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها نیز پس از اعلام وزارت تعاون می‌بایست نسبت به حذف یارانه خانوار‌های اعلامی (در اولین نوبت) اقدام نماید.
لازم به ذکر است، خانوار‌های حذف‌شده می‌توانند نسبت به اعتراض در خصوص قطع یارانه خود و افراد تحت تکفل با اعلام رضایت از دسترسی وزارت یادشده به کلیه اطلاعات بانکی و ارائه اطلاعات و مستندات لازم اقدام نمایند.
وزارت مذکور نیز مکلف است پس از بررسی مستندات ارائه‌شده، اسامی سرپرستان خانوار‌های واجد شرایط دریافت یارانه نقدی را مجدداً به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام نماید تا در اولین نوبت، پرداخت یارانه نقدی آنها برقرار شود.
امکان برقراری یارانه نقدی حذف شدگان
با تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی افرادی که یارانه نمی گیرند می توانند مجددا درخواست دریافت یارانه کنند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز( یکشنبه ۱۱ آبان ۹۹) قوه مقننه و در جریان بررسی پیشنهادات الحاقی به طرح یک فوریتی تامین کالاهای اساسی با استفاده از کالابرگ الکترونیکی، پیشنهاد حسینعلی حاجی دلیگانی به منظور الحاق یک تبصره به این طرح را بررسی کرده و با آن موافقت کردند.
بر اساس این تبصره الحاقی که مورد موافقت نمایندگان قرار گرفت، کسانی که یارانه نمی گیرند می توانند درخواست دریافت یارانه کرده و با برقراری آزمون وسع اگر شرایط دریافت یارانه را داشته باشند، مجددا یارانه دریافت خواهند کرد.
همچنین رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور درباره تفاوت بودجه امسال با لایحه بودجه ۱۴۰۰ گفته بود که نحوه پرداخت یارانه‌ها می‌تواند اصلاح و هدفمند شود. یارانه حمایت معیشتی ناشی از افزایش نرخ بنزین را به ۶۰ میلیون نفری که فکر می‌کردیم نیازمندتر هستند تا کنون داده‌ایم و امیدواریم که هدفمند پرداخت شود. قطعا ۲۰-۲۲ میلیون نفری که این یارانه را دریافت نمی‌کنند، قطعا گلایه دارند. اگر هم یارانه را به همه بدهیم که یعنی آن را هدفمند توزیع نکرده‌ایم.
نوبخت افزود: در برنامه اصلاح ساختار بودجه هم موضوع اصلاح پرداخت یارانه‌ها را گنجانده‌ایم. انشالله با تصویب این برنامه از سوی مجلس، حتی لایحه بودجه ۱۴۰۰ را هم بر مبنای همین اصلاح ساختار، ارائه می‌دهیم. به میزانی که برنامه اصلاح ساختار بودجه در مجلس، تصویب شود؛ آن را در لایحه بودجه سال بعد لحاظ خواهیم کرد و در جهت اصلاح اعداد و ارقام عمل می‌کنیم.
آزمون وسع چیست؟
اگر تا سال‌های گذشته نبود بانک‌های اطلاعاتی، دست دولت را برای شناسایی برخوردارن بسته بود، امروز اما با تکمیل بانک‌های اطلاعاتی دسترسی به دارایی‌ها و درآمدها برای دولت تسهیل شده است. این بدان معناست که دولت می‌تواند درخواست‌های متقاضیان را در آزمون وسع قرار دهد تا روشن شود آیا شرایط دریافت این بسته را دارا هستند. کسانی که همزمان دارای بیش از یک شاغل، واحد مسکونی و خودرو هستند، غالبا مشمول دریافت این اعتبار نخواهند شد اما شرایط دیگری نیز برای برخورداری یا عدم برخوداری از این اعتبار لحاظ شده است.
خانوارهایی که ارزش ملک آنها در تهران و کلان‌شهرها ۱۲ میلیارد ریال و در سایر شهرستان‌ها ۹ میلیارد ریال باشد، خانوارهایی که دارای خودروی سواری با ارزش بیش از ۳۰۰ میلیون تومان یا خودروی عمومی با ارزش بیش از ۴۰۰ میلیون تومان باشند و کارفرمایانی که بیش از سه بیمه‌پرداز داشته باشند، این کمک را دریافت نمی‌کنند.
در عین حال خانوارهایی که بیش از سه سفر خارجی غیرزیارتی داشته‌اند و گیرندگان تسهیلات بانکی به‌مبلغ جمعاً بیش از ۳ میلیارد ریال که در حال بازپرداخت اقساط باشند نیز نباید منتظر دریافت این مبلغ باشند. سقف درآمد برای خانوار یک نفره ۴ میلیون تومان در ماه، برای خانوار دو نفره ۸ میلیون نفر در ماه و برای خانوار ۵ نفره و بالاتر نیز هشت میلیون تومان در ماه اعلام شده است.
زمان واریز یارانه نقدی آبان ۹۹
یکصد و هفدهمین مرحله از یارانه نقدی ۴۵۵۰۰ تومانی مربوط به آبان ماه ۹۹، در حالی ساعت ۲۴ روز سه شنبه ۲۰ آبان ماه به حساب سرپرستان خانوارها واریز و قابل برداشت خواهد بود که پیش تر مطابق با اعلام دولت، سه مرحله از اقساط وام یک میلون تومانی کرونا، از مبلغ یارانه هر خانوار متقاضی، کسر شده بود و حالا در دومین ماه پاییز، پنجمین قسط وام کرونا کسر خواهد شد.
یادآور می شود که هر ماه مبلغ ۳۵ هزار و ۱۰۰ تومان به عنوان قسط وام یک میلیون تومانی، از سرجمع یارانه هر خانوار کسر شود و مدت زمان بازپرداخت این تسهیلات نیز ۳۰ ماه در نظر گرفته شده است.
در ۱۸ فروردین ماه سال جاری بود که رئیس جمهور روحانی گفت: تسهیلات یک میلیون تومانی با نرخ سود ۱۲ درصد در نظر گرفته شده است که مدت زمان بازپرداخت آن ۲۴ ماهه (دو ساله) خواهد بود و چند ماه هم تنفس داده می‌شود و بازپرداخت از مهر ماه سال ۱۳۹۹ آغاز خواهد شد.
